Yangın Söndürücüler içerdikleri materyallerce kendi aralarında ayrılan, yangına insan müdahalesi ile manuel müdahaleler için tasarlanmış cihazlardır. Bunlar kendi aralarında:
Dry Power:
Dry powder yangın söndürücüler, yangınları söndürmek veya kontrol altına almak için tasarlanmış çok yönlü bir söndürme ajanı içeren taşınabilir yangın söndürme cihazlarıdır. Bu tür söndürücüler genellikle ABC sınıfı yangınlara (katı maddeler, sıvılar ve gazlar) karşı etkilidir. İşte dry powder yangın söndürücülerle ilgili daha fazla bilgi:
- Çalışma Prensibi:
- Dry powder söndürücüler, yangını söndürmek için kimyasal bir toz kullanır. Bu toz, yangının yanma reaksiyonunu engelleyerek oksijenin yanma sürecinden uzaklaşmasına neden olur.
- Yangın Sınıfları:
- ABC sınıfı yangınlar için etkilidir:
- Sınıf A: Katı maddeler yangınları (örneğin ahşap, kağıt, kumaş).
- Sınıf B: Sıvı yangınları (örneğin benzin, yağlar).
- Sınıf C: Gaz yangınları (örneğin propan, metan).
- Kimyasal Toz:
- Dry powder söndürücülerde kullanılan kimyasal toz, genellikle amonyum fosfat veya amonyum sülfat gibi yangın söndürme özelliklerine sahip maddeler içerir.
- Kullanım Alanları:
- Evler, ofisler, endüstriyel tesisler, araçlar, gemiler ve uçaklar gibi birçok farklı uygulama alanında kullanılabilir.
- Elektriksel ekipmanlar üzerinde kullanılabilir, çünkü tozun iletkenlik özellikleri genellikle düşüktür.
- Avantajlar:
- Çok yönlüdür ve farklı sınıflardaki yangınlara karşı etkilidir.
- Elektriksel yangınlarda kullanılabilir.
- Kolay taşınabilir ve kullanımı basittir.
- Sınırlamalar:
- Belirli uygulamalarda kullanılmamalıdır, özellikle kapalı alanlarda uzun süreli maruziyet durumlarında insanlar için solunabilirlik konusunda endişeler olabilir.
- Temizlenmesi zor olabilir ve görsel olarak belirgin bir kalıntı bırakabilir.
- Kullanım Talimatları:
- Dry powder söndürücüleri kullanmadan önce talimatları dikkatlice okumak önemlidir.
- Kullanım sırasında belirli bir mesafeden yangına doğru püskürtmek ve yangının tamamen söndüğünden emin olmak önemlidir.
- Bakım ve Kontrol:
- Dry powder söndürücüler, düzenli periyodik bakım ve kontrol gerektirir. Bu, basınç kontrolü, dolum tarihi ve hasar tespiti gibi unsurları içerir.
Dry powder yangın söndürücüler, yangın güvenliği önlemlerinde geniş bir kullanım alanına sahiptir ve yangın söndürme ekipmanları arasında önemli bir yer tutar.
Foam Yangın Söndürücüler:
Foam yangın söndürücüler, yangınları kontrol altına almak ve söndürmek için tasarlanmış olan köpük (foam) içeren taşınabilir yangın söndürme cihazlarıdır. Bu tür söndürücüler genellikle sıvı yangınlarına (Sınıf B) karşı etkilidir. İşte foam yangın söndürücülerle ilgili önemli bilgiler:
- Çalışma Prensibi:
- Foam yangın söndürücülerde kullanılan köpük, sıvı yangınlarını kontrol altına almak için tasarlanmıştır.
- Köpük, yangının yüzey gerilimini kırarak ve oksijenle teması engelleyerek yangını söndürür.
- Yangın Sınıfı:
- Foam yangın söndürücüler genellikle Sınıf B yangınlarına (sıvı yangınlar) karşı etkilidir.
- Bu sıvılar genellikle yanıcı ve yanıcı olmayan sıvıları içerir, bu da benzin, yağlar, petrol türevleri gibi yangınları içerir.
- Kullanım Alanları:
- Havaalanları, petrol istasyonları, endüstriyel tesisler, garajlar, depolar ve benzeri yerlerde sıvı yangınlara karşı koruma sağlamak amacıyla kullanılır.
- Elektrikli ekipmanların bulunduğu alanlarda kullanımı genellikle önerilmez.
- Köpük Çeşitleri:
- Protein köpük: Organik yanıcı sıvılar için etkilidir.
- Aqueous Film Forming Foam (AFFF): Suda çözünen köpük, hidrokarbon ve polar çözücülerle ilgili yangınlarda kullanılır.
- Alcohol-Resistant Aqueous Film Forming Foam (AR-AFFF): Alkol içeren yangınlar için tasarlanmıştır.
- Uygulama Şekilleri:
- Jet (akış): Sıvı yangının üzerine doğrudan köpük püskürtülür.
- Spray (sis): Köpük suyla karıştırılıp, ince bir sis şeklinde püskürtülerek yangının üzerine uygulanır.
- Avantajlar:
- Sıvı yangınları kontrol etme ve söndürme konusunda etkilidir.
- Köpük, yangını soğutma etkisiyle birlikte yüzey gerilimini kırarak yanma reaksiyonunu durdurur.
- Sınırlamalar:
- Elektrikli ekipmanlar üzerinde kullanılması genellikle önerilmez, çünkü su içerir ve bu da elektrikle iletişime geçebilir.
- Belirli koşullarda temizlenmesi zor olabilir.
- Bakım ve Kontrol:
- Foam yangın söndürücüler, düzenli bakım ve kontrol gerektirir. Basınç kontrolü, dolum tarihi ve hasar tespiti gibi unsurların düzenli olarak kontrol edilmesi önemlidir.
Foam yangın söndürücüler, genellikle endüstriyel tesisler, depolar ve yangın riski taşıyan diğer yerlerde sıvı yangınlarına karşı etkili bir çözüm sağlamak için kullanılır.
Co2 (karbondioksit) Yangın Söndürücüler:
CO2 (karbon dioksit) yangın söndürücüler, özellikle elektrikli ekipmanların, hassas cihazların ve diğer yangın hassas alanların korunmasında etkili olan gazlı yangın söndürme sistemleridir. CO2, oksijeni azaltarak yanma sürecini etkisiz hale getirir ve yangını söndürür. İşte CO2 yangın söndürücülerle ilgili önemli bilgiler:
- Çalışma Prensibi:
- CO2 yangın söndürücüler, karbon dioksit gazını kullanarak yangını söndürme prensibine dayanır.
- CO2, atmosferde bulunan normal hava içeriğinde yer alan bir gazdır, ancak yoğun bir şekilde depolandığında oksijeni etkili bir şekilde azaltabilir.
- Yangın Sınıfı:
- CO2 yangın söndürücüler genellikle sınıf B ve C yangınlarına (sıvı ve gaz yangınları) karşı etkilidir.
- Elektrikli ekipmanlar üzerinde kullanılabilecekleri için sınıf C yangınlarına karşı özellikle uygundur.
- Kullanım Alanları:
- Bilgisayar odaları, elektrik panoları, veri merkezleri, laboratuvarlar, endüstriyel tesisler, gemiler, uçaklar ve diğer elektrik ekipmanlarının bulunduğu alanlar gibi hassas ekipmanların bulunduğu yerlerde yaygın olarak kullanılır.
- CO2 yangın söndürücüler, sıvı yangınlar ve gaz yangınlarına karşı da etkilidir.
- Uygulama Şekli:
- CO2 yangın söndürücüler genellikle bir gaz tüpü veya depo içinde sıkıştırılmış halde depolanır.
- Yangın algılandığında, bu gaz hızlı bir şekilde serbest bırakılır ve yangın alanına dağılar.
- Avantajlar:
- Elektriksel yangınlara karşı etkilidir, çünkü CO2 gazı iletken değildir.
- Temiz bir söndürme maddesi sağlar, bu nedenle hasar ve kalıntı bırakmaz.
- Hızlı ve etkili bir şekilde çalışır.
- Sınırlamalar:
- CO2, solunabilirlik konusunda risk taşıdığı için insanlar için tehlikeli olabilir. Bu nedenle, bu tür sistemlerin çalıştırılması öncesinde yangın alanının boşaltılması genellikle gereklidir.
- CO2'nin kullanıldığı alanlar, söndürme işlemi sırasında bir süre için kullanılamaz hale gelebilir.
- Bakım ve Kontrol:
- CO2 yangın söndürücü sistemleri düzenli bakım ve kontrol gerektirir. Basınç kontrolü, sızıntı kontrolü ve diğer önemli parçaların durumu düzenli olarak kontrol edilmelidir.
CO2 yangın söndürücüler, özellikle elektrikli ekipmanlar ve hassas cihazların bulunduğu yerlerde yangın güvenliği için önemli bir çözüm sunar. Ancak, bu sistemlerin kullanımında insan güvenliğine yönelik önlemler alınmalıdır.
Halokarbon Yangın Söndürücüler:
Halokarbon yangın söndürücüler, ozon tabakasına zarar vermeden kullanılabilen ve yangınların söndürülmesi için tasarlanmış özel bir kimyasal gaz sınıfını ifade eder. Bu tür yangın söndürücüler genellikle hassas elektronik ekipmanlar, değerli belgeler ve diğer özel uygulamalarda kullanılır. İşte halokarbon yangın söndürücülerle ilgili önemli bilgiler:
- Çalışma Prensibi:
- Halokarbon yangın söndürücüler, yangın alanına bırakıldığında, bu gazlar yanma reaksiyonlarını durdurarak ve oksijeni etkileyerek yangını söndürür.
- Genellikle bu tür söndürücüler, yangının yayılmasını önlemek ve ortamın boğulmasını sağlamak amacıyla kullanılır.
- Yangın Sınıfı:
- Halokarbon yangın söndürücüler genellikle sınıf B (sıvı yangınları) ve C (gaz yangınları) yangınlarına karşı etkilidir.
- Elektrikli ekipmanlar üzerinde kullanılmaları genellikle güvenlidir.
- Kullanım Alanları:
- Bilgisayar odaları, veri merkezleri, telekomünikasyon tesisleri, müzeler, arşivler ve diğer hassas ekipmanların bulunduğu yerlerde kullanılır.
- Elektriksel yangınlar ve özel uygulamalarda etkili bir çözüm sunar.
- Çeşitleri:
- Halonlar: Halonlar, halokarbon ailesine ait olup, ozon tabakasına zarar verici oldukları için üretimi durdurulmuştur. Ancak, kullanımda olan sistemlerin bakımı ve mevcut halonlara alternatiflerin araştırılması devam etmektedir.
- HFC (Hidroflorokarbon) Bazlı Halokarbonlar: Halonların yerine geçmek üzere geliştirilmiş olan HFC bazlı halokarbonlar, ozon tabakasına zarar vermez ancak küresel ısınma potansiyeli (GWP) yüksek olabilir. Bu nedenle, çevresel etkileri göz önünde bulundurularak kullanımları değerlendirilmelidir.
- Avantajlar:
- Elektrikli ekipmanlar üzerinde güvenle kullanılabilir.
- Temiz bir söndürme maddesi sağlar, bu nedenle hasar ve kalıntı bırakmaz.
- Yangını hızlı bir şekilde kontrol altına alabilir ve söndürebilir.
- Sınırlamalar:
- HFC bazlı halokarbonların küresel ısınma potansiyeli nedeniyle çevresel endişeler olabilir.
- Halonların üretiminin durdurulmuş olması, mevcut sistemlerin bakımını zorlaştırabilir.
- Bakım ve Kontrol:
- Halokarbon yangın söndürücü sistemleri düzenli bakım ve kontrol gerektirir. Basınç kontrolü, sızıntı kontrolü ve diğer önemli parçaların durumu düzenli olarak kontrol edilmelidir.
Halokarbon yangın söndürücü sistemleri, özellikle elektrikli ekipmanlar ve hassas cihazların bulunduğu alanlarda yangın güvenliği için önemli bir çözüm sunar. Ancak, çevresel etkileri göz önünde bulundurarak doğru seçimi yapmak önemlidir.
FM-200 Yangın Söndürücüler:
FM-200, 1,1,1,2,3,3,3-heptafloropropan adlı bir kimyasal bileşeni içeren bir halokarbon yangın söndürücüsüdür. FM-200, özellikle elektrikli ekipmanların bulunduğu alanlarda, veri merkezlerinde, bilgisayar odalarında ve değerli ekipmanların korunması gereken diğer yerlerde kullanılmaktadır. İşte FM-200 yangın söndürücülerle ilgili önemli bilgiler:
- Çalışma Prensibi:
- FM-200, yangın alanına bırakıldığında gaz halinde yayılır ve yanma sürecini etkileyerek oksijeni azaltarak yangını söndürür.
- Bu söndürücü, kimyasal bir reaksiyon yoluyla yanma reaksiyonunu durdurur.
- Yangın Sınıfı:
- FM-200, sınıf A (katı yangınlar) ve sınıf B (sıvı yangınlar) yangınlarına karşı etkilidir.
- Elektriksel ekipmanlar üzerinde güvenle kullanılabilir (sınıf C yangınları).
- Kullanım Alanları:
- Veri merkezleri, bilgisayar odaları, telekomünikasyon tesisleri, elektrik panoları, endüstriyel tesisler, müzeler ve arşivler gibi yerlerde elektrikli ekipmanların ve hassas cihazların bulunduğu alanlarda kullanılır.
- Diğer halokarbonlar gibi, FM-200 sistemi, hassas ekipmanlara zarar vermeden yangını kontrol altına almaya yöneliktir.
- Avantajlar:
- Hızlı bir şekilde etkili bir yangın söndürme sağlar.
- Temiz bir söndürme maddesi olup, kalıntı ve hasar bırakmaz.
- Elektrikli ekipmanlar üzerinde güvenle kullanılabilir ve bu nedenle sınıf C yangınlarına karşı etkilidir.
- Ozon tabakasına zarar vermez.
- Sistem Aktivasyonu:
- FM-200 sistemi genellikle otomatik olarak aktive edilir, ancak manuel olarak da tetiklenebilir.
- Algılama sistemleri, yangın durumunu tespit ettiğinde FM-200 sistemi otomatik olarak devreye girer.
- Sistem Tasarımı ve Kurulumu:
- FM-200 yangın söndürücü sistemleri, özel tasarım gereksinimlerini karşılamak üzere kurulmalıdır.
- Yangın riskinin ve yangının etkilerinin değerlendirilmesi, sistem tasarımının temelini oluşturur.
- Sistem Bakımı ve Kontrolü:
- FM-200 sistemleri düzenli bakım ve kontrol gerektirir. Basınç kontrolü, sızıntı kontrolü ve sistem bileşenlerinin durumu düzenli olarak kontrol edilmelidir.
FM-200 yangın söndürücüler, elektrikli ekipmanların bulunduğu alanlarda kullanılabilecek etkili ve temiz bir söndürme çözümü sunar. Bu tür sistemlerin tasarımı, kurulumu ve bakımı uzmanlar tarafından gerçekleştirilmelidir.